Isnin, Januari 10, 2011

Meletakkan Tangan Atas Dada Dalam Solat (2)


HADIS SAIDINA HULB AL-TAIY (هلب الطائى)

Hadis ini diriwayatkan oleh imam Ahmad (juz36 hlm 266);

حَدَّثَنَا يَحْيَى بْنُ سَعِيدٍ، عَنْ سُفْيَانَ، حَدَّثَنِي سِمَاكٌ، عَنْ قَبِيصَةَ بْنِ هُلْبٍ، عَنْ أَبِيهِ، قَالَ: " رَأَيْتُ النَّبِيَّ صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ يَنْصَرِفُ عَنْ يَمِينِهِ وَعَنْ يَسَارِهِ، وَرَأَيْتُهُ، قَالَ، يَضَعُ هَذِهِ عَلَى صَدْرِهِ " وَصَفَّ يَحْيَى: الْيُمْنَى عَلَى الْيُسْرَى فَوْقَ الْمِفْصَلِ

Hadis saidina Hulb telah diriwayatkan oleh beberapa kitab hadis yang masyhur. Tetapi riwayatnya yang mengandungi penambahan ‘atas dada’ hanya dalam musnad Ahmad. Namun begitu, hadis tersebut bermasalah dari dua sudut;

1. Salah seorang perawinya dipertikaikan oleh beberapa ulama hadis kerana majhul. Perawi tersebut ialah Qabisah bin Hulb. Begitulah kata imam al-Nasa’i dan Ibnu al-Madiniy. Bahkan Ibnu al-Madiniy menambah lagi bahawa hadis-hadisnya hanya diriwayatkan oleh rawi yang bernama Simak bin Harb sahaja seperti hadis ini.

Pertikaian terhadap Qabisah adalah satu sebab kelemahan hadis ini. Sheikh Albani sendiri menyatakan hadis ini dikuatkan oleh hadis lain. Ini menunjukkan beliau mengakui kelemahannya. Jika tidak apa perlunya mutaba’ah atau syahid.

2. Jika dibandingkan hadis-hadis saidina Hulb, ramai pengkaji mendapati bahawa penambahan ‘atas dada’ adalah mungkar. Ini kerana jalan-jalan lain dari saidina Hulb tidak mengandungi penambahan ini.

Selain dari imam Sufian al-Thauri, kedapatan empat perawi lain yang meriwayatkan hadis Hulb ini dari Simak bin Harb. Mereka ialah;

شعبة/زائدة/أبو الأحوص/شريك

Namun mereka semua tidak meriwayatkan penambahan ini. Berikut adalah takhrij sheikh al-Nuri dalam kitabnya al-Musnad al-Jami’ dan saya merahkan perawi hadis saidina Hulb melalui Simak;

عَنْ قَبِيصَةَ بْنِ الهُلْبٍ ، عَنْ أَبِيهِ ، قَالَ : رَأَيْتُ النَّبِيَّ صلى الله عليه وسلم وَاضِعًا يَمِينَهُ عَلَى شِمَالِهِ فِي الصَّلاَةِ ، وَرَأَيْتُهُ يَنْصَرِفُ عَنْ يَمِينِهِ وَعَنْ شِمَالِهِ

أخرجه أحمد 5/226(22313) قال: حدَّثنا يَحيى بن سَعِيد ، عن سُفْيَان. وفي 5/227(22328) قال : حدَّثنا مُحَمد بن جَعْفَر ، حدَّثنا شُعْبة. وفي (22330) قال : حدَّثنا وَكِيع ، عن سُفْيَان. وفي (22331) قال : حدَّثنا حُسَيْن الجُعْفِي ، عن زائدة. و"أبو داود"1041 قال : حدَّثنا أبو الوَلِيد الطَّيَالِسِي ، حدَّثنا شُعْبة. و"ابن ماجة"809 و929 قال : حدَّثنا عُثْمَان بن أَبي شَيْبَة ، حدَّثنا أبو الأَحْوَص. و"التِّرمِذي"252 و301 قال : حدَّثنا قُتَيْبَة ، حدَّثنا أبو الأَحْوَص. و(عبد الله بن أحمد) في زياداته على المسند 5/226(22314) قال : حدَّثني أبو بَكْر بن أَبي شَيْبَة ، حدَّثنا وَكِيع ، عن سُفْيَان. وفي (22316) قال : حدَّثني مُحَمد بن جَعْفَر الوَرْكَانِي ، حدَّثنا شَرِيك. وفي (22319) قال : حدَّثني زكريا بن يَحيى بن صَبِيح ، حدَّثنا شَرِيك. وفي (22321) قال : حدَّثني أبو بَكْر بن أَبي شَيْبَة ، حدَّثنا غُنْدَر ، عن شُعْبة. وفي (22322) قال : حدَّثني العَبَّاس بن الوَلِيد النَّرْسِي ، وهَنَّاد بن السَّرِيّ ، قالا : حدَّثنا أبو الأَحْوَص. وفي 5/227(22324) قال : حدَّثنا عُثْمَان بن أَبي شَيْبَة ، حدَّثنا أبو الأَحْوَص. وفي (22327) قال : حدَّثني يَحيى بن عَبْدَوَيْه ، مَوْلَى بني هاشم ، حدَّثنا شُعْبة.
خمستهم (سُفْيَان الثَّوْرِي ، وشُعْبة ، وزائدة ، وأبو الأَحْوَص ، وشَرِيك) عن سِمَاك بن حَرْب ، عن قَبِيصَة بن الهُلْب ، فذكره. 

Ada pun imam Sufyan, mereka yang mengambil hadis ini darinya terdiri daripada;

1. Imam Waki’ bin al-Jarrah (Musannaf Ibnu Abi Syaibah )

حَدَّثَنَا وَكِيعٌ ، عَنْ سُفْيَانَ ، عَنْ سِمَاكٍ ، عَنْ قَبِيصَةَ بْنِ هُلْبٍ ، عَنْ أَبِيهِ ، قَالَ : رَأَيْتُ النَّبِيَّ صلى الله عليه وسلم وَاضِعًا يَمِينَهُ عَلَى شِمَالِهِ فِي الصَّلاَةِ

2. Imam Abdur Rahman bin Mahdi ( Sunan al-Daruqutni )

حَدَّثَنَا أَبُو مُحَمَّدِ بْنُ صَاعِدٍ حَدَّثَنَا يَعْقُوبُ بْنُ إِبْرَاهِيمَ الدَّوْرَقِىُّ حَدَّثَنَا عَبْدُ الرَّحْمَنِ بْنُ مَهْدِىٍّ عَنْ سُفْيَانَ ح وَحَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ مَخْلَدٍ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ إِسْمَاعِيلَ الْحَسَّانِىُّ حَدَّثَنَا وَكِيعٌ حَدَّثَنَا سُفْيَانُ عَنْ سِمَاكٍ عَنْ قَبِيصَةَ بْنِ هُلْبٍ عَنْ أَبِيهِ قَالَ رَأَيْتُ رَسُولَ اللَّهِ -صلى الله عليه وسلم- وَاضِعًا يَمِينَهُ عَلَى شِمَالِهِ فِى الصَّلاَةِ. لَفْظُهُمَا وَاحِدٌ.

(Sepertimana dinukilkan, ia juga mengandungi jalan imam Waki’)

3. Imam al-Husain bin Hafs (Sunan al-Baihaqi )

اخبرنا أبو عبد الله الحافظ وابو سعيد بن ابى عمرو قالا ثنا أبو العباس محمد بن يعقوب ثنا اسيد بن عاصم ثنا الحسين بن حفص قال قال سفيان وحدثنا سماك بن حرب عن قبيصة بن هلب عن ابيه قال كان النبي صلى الله عليه وسلم ينصرف مرة عن يمينه ومرة عن يساره ويضع احدى يديه على الاخرى

4. Imam Muhammad bin Kathir (Mu’jam Kabir al-Tabaraniy )

حَدَّثَنَا أَبُو مُسْلِمٍ الْكَشِّيُّ، ثنا مُحَمَّدُ بن كَثِيرٍ، ثنا سُفْيَانُ، عَنْ سِمَاكِ بن حَرْبٍ، عَنْ قَبِيصَةَ بن هُلْبٍ، عَنْ أَبِيهِ، أَنّ النَّبِيَّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ:كَانَ يُمْسِكُ بِيَمِينِهِ عَلَى شِمَالِهِ فِي الصَّلاةِ.

5. Imam Abdur Razzaq ( Musannaf Abdur Razzaq)

عبد الرزاق عن الثوري عن سماك بن حرب عن قبيصة بن هلب عن أبيه قال كان النبي صلى الله عليه و سلم ينصرف مرة عن يمينه ومرة عن شماله وكان يمسك بيمينه على شماله في الصلاة

Kelima-lima imam hadis yang besar ini meriwayatkan hadis tersebut dari imam Sufyan al-Thauri tanpa penambahan. Hanya imam Yahya bin Said al-Qahtan meriwayatkan hadis tersebut dengan tambahan ‘atas dada’ seperti riwayat imam Ahmad. Walaupun Yahya bin Said imam besar tetapi beliau juga tidak terlepas dari melakukan kesilapan.

Apa yang masyhur di kalangan rakan-rakan imam Sufyan dan anak muridnya menampakkan seolah-olah ada yang tidak kena dalam hadis Hulb melalui riwayat imam Ahmad ini. Ini dikukuhkan lagi dengan pendirian imam Ahmad sendiri yang meriwayatkan hadis ini dalam musnadnya. Ini dinukilkan oleh Ibnu Muflih dalam kitabnya, al-Furu’;

وَعَنْهُ(امام احمد) نَقْلًا وَيُكْرَهُ وَضْعُهُمَا عَلَى صَدْرِهِ نَصَّ عَلَيْهِ مَعَ أَنَّهُ رَوَاهُ أَحْمَدُ

Juga imam Abu Daud menukilkan dalam kitabnya yang khusus mengenai jawapan imam Ahmad terhadap soalan-soalannya, iaitu al-masa’il;

سمعته يقول : يكره أن يكون ، يعني وضع اليدين عند الصدر

Jesteru, ramai pengkaji setelah melihat dan menemui perbezaan ini menghukum bahawa penambahan ‘atas dada’ dalam hadis saidina Hulb juga syaz.

bersambung...

Tiada ulasan:

Catat Ulasan